Przedstawienie zagadnienia:

Dla większości mieszkańców krajów Europy czy Ameryki Północnej brak dostępu do czystej wody pitnej jest czymś bardzo trudnym do wyobrażenia. Jednocześnie miliony ludzi na całym świecie boryka się z tym problemem. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) każdego dnia około 4 tysiące dzieci umiera z powodu chorób związanych z niedostatkiem czystej wody (dur brzuszny, polio, cholera), a 884 milionów ludzi nie ma dostępu do bezpiecznych źródeł wody. Powodem tego może być położenie geograficzne i bliskość o suchych terenów pustynnych, brak zbiorników wodnych oraz krótki okres pory deszczowej, zanieczyszczenie mechaniczne wód ze względu na bliskość miast czy fabryk, a także prowadzone walki i konflikty zbrojne. Dlatego mieszkańcy muszą niejednokrotnie poszukiwać wody w miejscach oddalonych o wiele kilometrów od swoich wiosek, dorośli nie mogą poświęcić się pracy, a dzieci nie idą do szkoły. Dla porównania, statystyczny Amerykanin zużywa dziennie średnio 500 litrów wody, Polak – 200 litrów, zaś w krajach najbiedniejszych ich mieszkańcy mają do dyspozycji 5- 10 litrów wody dziennie. Wiele organizacji rządowych i pozarządowych prowadzi programy wspierające rejony dotknięte problemem dostępu do czystej wody pitnej tworząc odpowiednią infrastrukturę np. budując studni czy oczyszczalni.

Cel zajęć: 

przedstawienie uczniom problemu dostępu do czystej wody pitnej oraz możliwości zapobiegania temu zjawisku.

Metody: 

burza mózgów, praca w grupach praca z tekstem, prezentacja multimedialna

Środki: 

kartki, długopisy, markery, tekst „Studnia dla Lufubu” (załącznik 1), wniosek (załącznik 2), film „Budowa studni w Tanzanii”

Przebieg zajęć:

1. Wprowadzenie

Nauczyciel przedstawia temat lekcji: szukając wody w studni. Wprowadzając uczniów w temat zajęć wyjaśnia, że będą zajmować się kwestią dostępu do czystej wody pitnej oraz sposobami rozwiązywania problemu.

2. Porozmawiajmy o wodzie

Prowadzący dzieli uczniów na trzy grupy. W każdej z grup mają zostać wybrani liderzy, którzy będą odpowiadali za przebieg dyskusji, a także protokolanci, którzy będą notować wnioski.
Grupy siadają do przy trzech stolikach i otrzymują jeden temat do dyskusji. Wnioski zapisuje protokolant w czasie trwania rozmów, a po pięciu minutach następuje zmiana stolików i tematów. Tym samym każda z grup będzie miała możliwość zastanowienia się nad poszczególnymi problemami, związanymi z dostępem do czystej wody pitnej i zaprezentowanie swojej opinii. Przy każdorazowej zmianie stolika, notatki jednej grupy stają się bazą dla kolejnej. Po ostatniej rundzie członkowie wszystkich zespołów siadają razem, a protokolanci omawiają przebieg dyskusji i powstałe pomysły.

Tematy do pracy w grupach:

– Jakie są przyczyny braku dostępu do czystej wody w różnych regionach świata?
– Jakie są skutki braku dostępu do czystej wody pitnej?
– Jak można zapobiegać niedoborowi czystej wody pitnej?

3. Projekt studnia

Nawiązując do poprzedniego ćwiczenia, nauczyciel przypomina uczniom, że są różne problemy związane z dostępem do czystej wody pitnej (susza, brak wód gruntowych, zanieczyszczenie, oddalenie od zbiorników wodnych), jak i sposoby rozwiązywania tego problemu. Jednym z nich jest budowa studni w wioskach. Uczniowie, podzieleni uprzednio na trzy grupy, siadają w różnych miejscach sali. Nauczyciel rozdaje każdej z nich tekst opisujący problem z dostępem do czystej wody pitnej w jednej z miejscowości na północy Zambii. Rozwiązaniem dla tej miejscowości byłaby budowa studni, na co mieszkańcy nie mają własnych środków finansowych.

Zadaniem grup będzie uzupełnienie schematu wniosku projektowego, za pomocą którego ubiegają się o dofinansowanie w zagranicznej instytucji budowy studni w Zambii. Każda z grup otrzymuje kopię wniosku (załącznik 2) i po zakończeniu zadania prezentują efekty swojej pracy.

4. Podsumowanie

Prowadzący prezentuje film pt. „Budowa studni w Tanzanii” (http://vimeo.com/75201619), a następnie wyjaśnia, że wiele międzynarodowych organizacji, również polskich, zajmuje się wspieraniem lokalnych społeczności w poszukiwaniu rozwiązań dostępu do czystej wody pitnej. Jednocześnie przypomina, że mając stały dostęp do wody, należy pamiętać o odpowiedzialności zapobiegania nadmiernego zużywania wody.

Załączniki:

Załącznik 1

Studnie dla Lufubu

Zambia to kraj leżący w południowej części kontynentu afrykańskiego. Zamieszkuje go niespełna 15 milionów mieszkańców, na obszarze 752 tys. kilometrów kwadratowych. Kraj nie ma dostępu do morza ani oceanu, jednak przez kraj przepływają duże rzeki i znajdują się jeziora. Jednak wciąż wielu mieszkańców kraju nie ma dostępu do czystej wody pitnej.
W Zambii, wg statystyk jedynie ok. 40% mieszkańców obszarów wiejskich ma dostęp do wody pitnej. Na obszarach wiejskich w prowincji Luapula wskaźnik ten jest jeszcze niższy – poniżej 30%. Wg tego ostatniego dokumentu taka sytuacja w Luapuli spowodowana jest m. in.: niewystarczającym finansowaniem projektów z sektora wody i infrastruktury sanitarnej, biernością instytucji odpowiedzialnych za zaopatrzenie obszarów wiejskich w wodę, trudnościami w transporcie do peryferyjnych terenów ciężkiego sprzętu do budowy infrastruktury, zbyt małą liczbą wykwalifikowanej kadry w wiejskich dystryktach.
Dla wioski Lufubu jedynym dla nich źródłem wody jest rzeka Lufubu, zanieczyszczona m. in. przez: detergenty używane do kąpieli i prania, odchody zwierząt i ludzi, substancje trujące wydobywające się z płukanego w rzece manioku, trucizny wykorzystywane do połowu ryb. Jednocześnie dostęp do źródeł wody pitnej poza wsią jest utrudniony. Najbliższa studnia z pompą ręczną znajduje się w odległości 4 km, zaś najbliższa studnia z pompą elektryczną – w oddalonym o 12 km Kazembe. Większość mieszkańców nie dysponuje żadnymi środkami pozwalającymi na transport większej ilości wody z tych miejsc, a odległości są zbyt duże by mogli pokonywać je pieszo minimum raz dziennie. Dlatego mieszkańcy wsi spożywają, kąpią się, piorą i wykorzystują do innych celów wodę z rzeki (płynącą także w kranach w szkole podstawowej). W efekcie cierpią na zatrucia i choroby skóry. Przebywając nad rzeką narażeni są także na ukąszenia komarów roznoszących zarodźce malarii.
Źródło: www.swm.pl

Załącznik 2

WNIOSEK PROJEKTOWY

Tytuł (czego dotyczy projekt)
…………………………………………………………………………………………………

Czas trwania
…………………………………………………………………………………………………

Miejscowość
…………………………………………………………………………………………………

Kraj
…………………………………………………………………………………………………

Opis (czego będzie dotyczyć projekt, na co zostaną dokładnie przekazane środki z dofinansowania)
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Uzasadnienie (z czego wynika potrzeba realizacji projektu)

Korzyści z realizacji projektu
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Ryzyka przy realizacji projektu
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………