Co z tą deltą? Czyli o wydobyciu ropy naftowej w Nigerii.

Przedstawienie zagadnienia:

Nigeria to kraj, którego obszar zamieszkuje ponad 250 grup etnicznych (największe z nich to Hausa, Yoruba, Igbo), a łączna liczba mieszkańców to 170 milionów. Nazwa kraju pochodzi od rzeki Niger, która wpada do Zatoki Gwinejskiej Oceanu Atlantyckiego. Podstawą gospodarki jest przemysł wydobywczy i rolnictwo. Eksport ropy to główne źródło dochodu narodowego Nigerii – stanowi 40% nigeryjskiego PKB i 80% przychodów rządowych. Do 1970 roku kraj był kolonią Wielkiej Brytanii, dlatego też językiem urzędowym jest angielski. Na obszarze delty Nigru znajdują się jedne z największych zasobów ropy naftowej, a także jeden z najważniejszych ekosystemów bagiennych i przybrzeżnych na świecie. Jednak większość z 31 milionów ludzi zamieszkujących ten obszar cierpi biedę, aż 70% żyje za mniej niż 1 dolara amerykańskiego dziennie. Ludzie cierpią z powodu zanieczyszczenia środowiska, braku szkół i szpitali, a także trwających konfliktów zbrojnych i interwencji militarnych.

Cel zajęć:

Zapoznanie z sytuacją społeczno – ekonomiczną w Nigerii, w kontekście kryzysu naftowego.

Metody:

praca w grupach, praca z tekstem, dyskusja, case study

Środki:

krakersy, komiks i opisy (załącznik 1), karty ról (załącznik 2), karta projektu (załącznik 3)

Przebieg zajęć:

Wprowadzenie

Prowadzący zapisuje na tablicy słowa: ZYSKI, KONCERNY, PALIWO, ROPA, ZŁOŻA. Następnie prosi uczniów, by podeszli i zapisali nazwę kraju, z którym te hasła są związane.

Po wyczerpaniu pomysłów nauczyciel wyjaśnia, że tematem zajęć będzie Nigeria i wydobycie ropy naftowej w tym kraju. Podaje również podstawowe informacje na temat samego kraju.

Tak to się zaczęło

Zanim uczniowie przystąpią do kolejnego zadania, prowadzący dzieli ich na cztery grupy. Grupy można podzielić korzystając z krakersów „safari”, wybierając cztery zwierzęta lub przez standardowe odliczanie. Grupy otrzymują dwa zestawy materiałów (załącznik 1) – na jednej stronie znajdują się obrazki, na drugiej opisy. Po wycięciu elementów, mają je dopasować tak, by stworzyć komiks o historii wydobycia ropy naftowej w Nigerii.

Po zakończonej pracy, grupy konsultują z nauczycielem (lub na forum) prawidłowe rozwiązania.

Prawidłowe odpowiedzi:

1914 rok / W skolonizowanej Nigerii uchwalono, że wszystkie zasoby i złoża ropy na terenie kraju należą do Wielkiej Brytanii.

1956 / Shell – firma, która jest sponsorowana przez Wielką Brytanię, odkrywa pierwsze złoża ropy naftowej w Nigerii i rozpoczyna wydobycie na przemysłową skalę.

1967 / W wyniku napięć na tle etnicznym, politycznym, religĳnym i ekonomicznym na terenach bogatych w złoża ropy naftowej, odseparowuje się południowa część, która na trzy lata przyjmuje nazwę Republika Biafra.

1993 / W regionie Ogoniland, gdzie wydobywana jest ropa, przeciekające rurociągi niszczą gospodarkę lądową i wodną. Wybuchają zamieszki na tle politycznym, dlatego Shell postanawia wycofać się z tego obszaru. Trwa walka o odszkodowania za zniszczenia spowodowane wyciekami.

2006 / Lokalne bojówki rozpoczęły ataki na siedziby Shell – stacje pompujące, platformy wiertnicze, rurociągi. Zdarzają się porwania pracowników koncernu i ich rodzin. Znacznie spada produkcja ropy. Z cieknących instalacji zbierana jest ropa i nielegalnie sprzedawana.

2008 / Koncerny deklarują, że zaprzestaną spalania gazu w pochodniach, które rozpylają trujące powietrze, jednak prace nie są możliwe przez wciąż niestabilną sytuację w delcie Nigru.

2010 / Shell sprzedaje część swoich udziałów w wydobyciu ropy w Nigerii i oznajmia, że nie planuje już rozwĳać działalności w tym regionie. Pozostaje jednak nadal największym udziałowcem nigeryjskich złóż ropy, który dzienne wydobywa milion baryłek ropy.

2011 / Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNEP) publikuje raport, w którym badacze szacują, że proces oczyszczania środowiska w tym regionie zajmie od 25 do 30 lat i będzie to najszerzej zakrojony oraz najdłuższy program ekologiczny w historii kontynentu, a nawet świata.

Co z tą deltą?

W samej delcie Nigru, jak i w całej Nigerii zostały podjęte konkretne kroki związane z usystematyzowaniem gospodarki oraz załagodzeniem konfliktu ze społeczeństwem. Kwestie inwestycji zagranicznych oraz interesy grup lokalnych pozostają nadal przestrzenią konfliktu.

Grupy otrzymają karty ról. Po zapoznaniu się z nimi mają za zadanie wskazać rozwiązanie sytuacji konfliktowej. Mają stworzyć opis projektu (załącznik 3) a następnie go zaprezentować.

Po zakończonej pracy grupy prezentują swoje projekty przed komisją konkursową. By stworzyć komisję, prowadzący wybiera po jednej lub dwie osoby z czterech grup, by ocena była jak najbardziej obiektywna.

Podsumowanie

Nauczyciel wyjaśnia, że zrealizowane zajęcia dotyczyły jednego z najdłuższych konfliktów o charakterze ekonomicznym, ekologicznym i społecznym. Zadaje również uczniom pytanie: jaki uczniowie mają wpływ na sytuację w delcie Nigru?

Przykładowe odpowiedzi:

– ropa jest używana do produkcji leków (np. aspiryny), rzeczy codziennego użytku, ubrań;

– ropa jest składnikiem niemal wszystkich tworzyw sztucznych;

– ropa jest wykorzystywana do transportu produktów do sklepów.